PHƯƠNG PHÁP THAY MÁU ĐÃ CỨU SỐNG BỆNH NHI 12 TUỔI BỊ NGỘ ĐỘC THUỐC DIỆT CỎ
Vừa qua khoa Nhi – Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa đã áp dụng phương pháp THAY MÁU cứu sống cho bệnh nhân P.T.M.T, 12 tuổi, địa chỉ Ninh Thân, Ninh Hòa.
Bệnh nhân tự uống thuốc diệt cỏ, sau khoảng 60 phút người nhà phát hiện bé khó thở, môi tím, lòng bàn tay và các đầu chi tím tái. Người nhà đưa bé vào Bệnh viện đa khoa khu vực Ninh Hòa, tại đây được cấp cứu và súc rửa dạ dày. Sau đó bệnh nhi được chuyển đến đơn vị ICU khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa tỉnh Khánh Hòa. Tình trạng lâm sàng tiến triển nặng hơn, nồng độ Oxy trong máu giảm nhanh, môi và các đầu chi tím tái. Kiểm tra thuốc diệt cỏ đã dùng có tên CANTANIN, với hoạt chất là Butachlo và Propamil. Sau khi hội chẩn đã chẩn đoán xác định: METHEMOGLOBIN do ngộ độc thuốc diệt cỏ. Tiên lượng tử vong gần.
19 Yersin phường Nha Trang - Khánh Hòa
Điện thoại: 0258 3822 175
Theo phác đồ điều trị, thuốc giải độc cho hoạt chất này là xanh methylene truyền tĩnh mạch. Tuy nhiên trên thị trường không có chế phẩm dùng đường tĩnh mạch. Do đó các bác sĩ đã hội chẩn quyết định thay máu cho cháu với thể tích máu được thay là 1000ml. Sau khi hoàn thành quá trình thay máu, tình trạng bệnh nhi cải thiện rõ rệt, trẻ tỉnh táo, hết khó thở; môi, các đầu chi và lòng bàn tay hồng hào. Bệnh nhân hoàn toàn ổn định và được ra viện ngày 16/6/2021, sau 5 ngày điều trị.
METHEMOGLOBIN (MetHb) MÁU LÀ GÌ?
- Hemoglobin (viết tắt là Hb) còn gọi là huyết cầu tố, gồm hai phân tử Heme và Globin, trong đó Heme có kết hợp 4 nguyên tố sắt hóa trị 2 ( Fe2+), có khả năng kết hợp với Oxy để vận chuyển Oxy từ phổi tới các mô của cơ thể và lấy khí Carbonic (CO2) từ mô trở về phổi thải ra ngoài qua khí thở ra để cơ thể phát triển bình thường.
BSCKII. Nguyễn Ngọc Huy, Trưởng khoa Nhi khuyến cáo đến các phụ huynh cần chú ý:
Trong một số trường hợp khi trẻ tiếp xúc với số lượng nhiều nitrate như củ dền, nước giếng,.. (nitrate vào đường ruột của trẻ được chuyển hóa thành nitrite là chất oxi hóa mạnh)
Thuốc nhuộm thuốc súng, Sulfamid và Dapson, hoạt chất Propamil trong thuốc diệt cỏ, làm sắt hóa trị 2 trong Hemoglobin chuyển thành Sắt hóa trị 3 tạo ra chất Methemoglobin (MetHb) – chất này không có khả năng gắn với Oxy nên hồng cầu có chứa Methemoglobin không thể vận chuyển Oxy đi nuôi các mô.
Thông thường trong cơ thể có hệ thống men khử Fe3+ thành Fe2+, tức chuyển MetHb thành Hemoglobin bình thường. Tỉ lệ nồng độ MetHb trong hồng cầu dưới 1%. Khi trẻ tiếp xúc nhiều với các chất Oxit hóa, vượt quá khả năng khử của cơ thể làm thiếu Oxy ở các mô và da trở nên xanh tím. Nếu không được điều trị đúng và kịp thời sẽ dẫn đến rối loạn tri giác, suy hô hấp, co giật, ngừng hoạt động hô hấp và tuần hoàn dẫn đến tử vong cho trẻ.
Các biện pháp dự phòng cho trẻ khỏi ngộ độc cấp các chất gây MetHb:
- Tránh tiếp xúc hoặc sử dụng các loại gây MetHb như đã nêu trên.
- Không cho trẻ ăn nhiều củ dền và ca rôt
- Tránh sử dụng nước giếng trong sinh hoạt ăn uống. Nên sử dụng nước đã qua xử lý an toàn.
- Không nên tự ý mua thuốc cho trẻ như Dapson, Sulfamide, kháng sinh, Aspirin, các thuốc điều trị sốt rét, ung thư mà không có chỉ định BS.
- Để xa tầm tay trẻ em các hóa chất, dược phẩm…
- Gia đình ở nông thôn cần chú ý bảo quản thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu.
- Đặc biệt giáo dục và nâng cao nhận thức về tình cảm, yêu thương gia đình đối với các trẻ em tuổi thiếu niên.
Rất mong cộng đồng chia sẻ thông tin, để lan tỏa đến nhiều phụ huynh. Đồng thời y tế tuyến cơ sở phát hiện sớm, sơ cấp cứu và chuyển viện kịp thời đến chúng tôi, giúp điều trị trẻ kịp thời, nâng cao chất lượng sống.
Trân trọng cảm ơn!
_________
BỆNH VIỆN ĐK TỈNH KHÁNH HÒA
19 Yersin, phường Lộc Thọ, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
